Γράφει ο Τάσος Καρατζόγλου " Πίσω στον Μεσαίωνα!"
Πίσω στον μεσαίωνα!
Ο Νίκος Δήμου στο πολύκροτο βιβλίο του Η δυστυχία του να είσαι Έλληνας, που εκδόθηκε το 1975, έγραψε (με την υπερβολή που ενέχουν συχνά οι γενικεύσεις): «Η μόνη επαφή της ελληνικής εκκλησίας με το πνεύμα τα τελευταία εκατό χρόνια ήσαν οι αφορισμοί του Ροΐδη, του Λασκαράτου και του Καζαντζάκη». Φυσικά, δεν είχε υπόψη του τον τέταρτο αφορισμό, αυτόν του διάσημου σκηνοθέτη μας Θόδωρου Αγγελόπουλου που δόξαζε την Ελλάδα σαρώνοντας τα διεθνή βραβεία κινηματογράφου, από τον Αυγουστίνο Καντιώτη στη Φλώρινα το 1990.
Το 2015 ο συγγραφέας Κώστας Αρκουδέας
ξεκινά το εξαιρετικό του βιβλίο Το χαμένο
Νόμπελ με την αντιπαράθεση δύο κειμένων:
«Τη μέρα που κηδευόταν ο Νίκος Καζαντζάκης,
στις 5 Νοεμβρίου 1957, ο χριστιανός ιεροκήρυκας Αυγουστίνος Καντιώτης έγραψε
στο περιοδικό Σπίθα:
«Ρεζίλια
των σκυλιών γίναμε. Η συντέλεια των αιώνων έφτασε. Βόθρος ρέει από τους
ακάθαρτους ποταμούς, από τις σελίδες του ανήθικου. Σήμερα η Ελλάς κηδεύει με
δημόσιον δαπάνη ποιον, τον υβριστή της εκκλησίας μας. Φρίκη, ούτε υπόνομος των
Αθηνών δεν θα ανέδιδε τέτοια δυσωδία. Έφτασε η Δευτέρα Παρουσία. Το
θλιβερότερο: ο Μητροπολίτης Ευγένιος, παρόλο που ειδοποιήθηκε αυστηρά από την
Ιεραρχία, άφησε τον βλάσφημο να μπει μέσα σε χριστιανική εκκλησία και παρέστη
στην κηδεία του. Εύγε, Άγιε της Κρήτης Μητροπολίτη Ευγένιε! Η εκκλησία της
Κρήτης έδωσε εξετάσεις σήμερα και μηδενίστηκε στη συνείδηση της Ορθοδοξίας.
Ντροπή σας, χυδαιολόγοι της πίστης μας! Να πάτε στις χάβρες, να πάτε στα
τζαμιά, αλλά να μην πατήσετε τα πόδια σας σε ιερό ναό της εκκλησίας μας,
πρυτάνεις των πανεπιστημίων, λογοτέχνες και πολιτικοί. Αν ζούσαν σήμερα οι
Τρεις Ιεράρχες, θα σας είχαν αφορίσει όλους».
Ενάμιση χρόνο αργότερα, στις 16 Μαρτίου
1959, ο νομπελίστας συγγραφέας και στοχαστής Αλμπέρ Καμύ, συνυποψήφιος του
Καζαντζάκη για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, έγραψε στη χήρα του Νίκου
Καζαντζάκη:
«Έτρεφα πάντα μεγάλο θαυμασμό και, αν το
επιτρέπετε, ένα είδος στοργής για το έργο του συζύγου σας. Είχα τη χαρά να
μπορέσω να εκδηλώσω και δημόσια στην Αθήνα αυτό τον θαυμασμό, σε μια εποχή που
η επίσημη Ελλάδα έκανε μούτρα στον μεγαλύτερο συγγραφέα της. Ο τρόπος που
δέχτηκε το φοιτητικό ακροατήριο τη μαρτυρία του θαυμασμού μου αποτελούσε την
πιο ωραία αναγνώριση που μπορούσε να λάβει το έργο και η δράση του συζύγου σας.
Ακόμα δεν ξεχνώ πως, τη μέρα που λυπόμουν να δεχτώ μια διάκριση που ο
Καζαντζάκης άξιζε εκατό φορές περισσότερο, πήρα από εκείνον το πιο γενναιόδωρο
απ’ όλα τηλεγράφημα. Λίγο αργότερα κατάλαβα με τρόμο πως το μήνυμα αυτό ήταν
γραμμένο λίγες μέρες προτού πεθάνει. Μαζί του χάθηκε ένας από τους τελευταίους
μεγάλους καλλιτέχνες. Είμαι από εκείνους που αισθάνονται και θα εξακολουθήσουν
να αισθάνονται το κενό που άφησε».
Και οι δύο συγγραφείς, καθένας με τον δικό
του τρόπο, επισημαίνουν και στηλιτεύουν μια θλιβερή όψη της νεοελληνικής
πραγματικότητας, που παραπέμπει όχι σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος αλλά
απευθείας στον μεσαίωνα.
Ας αναρωτηθεί καθένας μας τι κληρονομιά
άφησε στον ελληνικό και στον παγκόσμιο πολιτισμό ο αφορισμένος Καζαντζάκης και
τι ο Έλλην ιεράρχης Καντιώτης.
Ποιος είναι ο Τάσος Καρατζόγλου:
Ο Τάσος Καρατζόγλου από τη Θηριόπετρα της Αλμωπίας είναι
απόφοιτος του τμήματος Αρχαιολογίας και Τέχνης της Φιλοσοφικής Σχολής
του ΑΠΘ. Υπηρέτησε ως καθηγητής Φιλολογίας στα Γενικά Λύκεια Εξαπλατάνου και
Αριδαίας. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την ιστορία και τον πολιτισμό της Αλμωπίας.
Βιβλία του: ‘Ο τόπος μας. Γνωριμία με τον Δήμο Εξαπλατάνου’, 2003, ‘Η
Αλμωπία στο διάβα των αιώνων’, 2009, ‘Θηριόπετρα Αλμωπίας’, 2018.
-------------------------
